Värttinä in de Arenbergschouwburg: een verslag

Op 15 december 2011 gaf de Finse groep Värtinnä een concert in de Arenbergschouwburg in Antwerpen. Voor de wedstrijd van Folk in Antwerpen waren er 45 kandidaten voor een duo-ticket. Daarvan konden we er 3 gelukkig maken, met dank aan de Arenbergschouwburg. Maar hoe was het concert eigenlijk? Hieronder een tekst- en fotoverslag.

Värttinä begon als volksmuziekgroep in 1983 als jeugdproject van de zusjes Sari en Mari Kaasinen in Karelië, in het zuidoosten van Finland. Mari Kaasinen, het enige oorspronkelijk lid dat nog meedoet in de huidige groep, was toen 11 jaar oud. Aanvankelijk bracht de groep traditionele volksmuziek, later werd er meer zelf gecomponeerd. Begin jaren 90 werd Värtinnä, toen met 5 zangeressen, populair in Europa. Ze braken door met de CD Oi Dai in 1991. In 1992 maakten ze als vrij onbekende groep indruk op het Dranouter Folkfestival.

Ondertussen heeft de groep vele transformaties ondergaan, zowel qua stijl als qua bezetting. Momenteel bestaat de groep uit 3 zangeressen en 4 muzikanten die accordeon, keyboards, drums, bas en gitaar bespelen. Naast zangeres Mari Kaasinen staan Susan Aho (eerst accordeoniste en sinds 1998 zangeres) en de bloedmooie Johanna Virtanen (zangeres sinds 2001). Het lijkt erop dat de groep wat in het slop zit. Hun website is sinds 2009 niet meer bijgewerkt en de Arenbergschouwburg was voor het optreden maar voor 1/3 gevuld. Maar er is nieuws, want in 2012 zal er een nieuwe CD uitgebracht worden.

Maar hoe was het optreden zelf? De 3 zangeressen gaven er van bij het begin een lap op. Ze kirden dat het een lieve lust was en zetten hun hekserige imago alle kracht bij. In hun bijzondere kleren leken ze op een kruising van bosnimfen en ijskoningen. Typisch aan de zang zijn de hoge nasale stemmen. Het viel me op dat de stemmen van de 3 zangeressen nogal op elkaar lijken, zo kan je samen goed kracht en volume zetten, maar zit er minder variatie in de meerstemmigheid. Er werd goed gezongen. In de muziek domineerde de drum naar mijn smaak teveel. Het leek me soms veel op pop en weinig op traditie, hoewel er ook knappe traditioneel klinkende nummers werden aangekondigd als ‘from our new CD’. Er werd niet veel gepraat tussen de nummers door. De Engelse woordenschat van de zangeressen was beperkter dan je zou verwachten van een groep die al zo lang de wereld rondtrekt. En helaas, de set bevatte geen enkel acapella-nummer. Bij de reacties die ik na het concert van anderen hoorden, bleek dat het belangrijkste gemis. Het concert eindigde met heel wat applaus, een teken van tevredenheid en appreciatie. Wie wilde had na het concert nog ruim tijd om met de zangeressen na te praten.

Hieronder een visuele indruk met foto’s van Michel Stuyts.